Wetsvoorstel aangenomen ter implementatie van de Europese Richtlijn inzake representatieve vorderingen van consumenten
Op 1 november 2022 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel ter implementatie van Richtlijn (EU) 2020/1828 betreffende representatieve vorderingen ter bescherming van de collectieve belangen van consumenten (de “Richtlijn”) aangenomen. De Richtlijn moet uiterlijk 20 december 2022 zijn omgezet in het nationale recht.
Met deze Implementatiewet wordt het voor consumenten mogelijk een collectieve schadevergoedingsactie te voeren voor het stoppen van een inbreuk op consumentenrechten.
Iedere lidstaat moet een lijst opstellen met organisaties die collectieve acties kunnen beginnen in een andere lidstaat. Alleen vooraf aangewezen organisaties op de lijst kunnen bij de rechter in een andere lidstaat een inbreuk op rechten laten stoppen of schadevergoeding vragen voor een groep consumenten.
De meeste eisen van de Richtlijn waren met de inwerkingtreding van de Wet Afwikkeling Massaschade in Collectieve Actie (WAMCA) op 1 januari 2020 al opgenomen in het Nederlandse class action-recht.
Enkele wijzigingen van de Implementatiewet ten opzichte van de WAMCA:
- De eisen van procesbevoegdheid, die onder de WAMCA minder streng zijn indien de collectieve vordering wordt ingesteld met een ideëel doel en een zeer beperkt financieel belang heeft, worden met de Implementatiewet iets strenger.
- Voor groepsacties die worden ingesteld in het belang van consumenten die buiten Nederland wonen, geldt dat deze consumenten kunnen kiezen voor opt-in. Onder de WAMCA heeft de rechter de mogelijkheid om een opt-out-regeling van toepassing te verklaren; de Implementatiewet verbiedt deze mogelijkheid.
- De Implementatiewet breidt enkele informatieverplichtingen van de WAMCA uit.
De Implementatiewet maakt geen gebruik van de mogelijkheid van de richtlijn om regels vast te stellen over de bestemming van uitstaande verhaalsgelden die niet binnen de vastgestelde termijnen worden ingevorderd (artikel 9, lid 7, van de Richtlijn). Wel zal het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), het kennisinstituut voor het ministerie van Justitie en Veiligheid, onderzoek doen naar de mogelijkheden van een procesfonds voor collectieve acties.