Betere bescherming van schuldeisers bij turboliquidatie
Turboliquidatie betreft het op eigen initiatief en zonder vereffening ontbinden van een rechtspersoon indien er geen baten zijn. Het is een snelle en goedkope manier om een rechtspersoon op te heffen. Waren er echter toch baten aanwezig, dan hebben schuldeisers vaak het nakijken. Reden waarom de Minister voor Rechtsbescherming een wetswijziging heeft aangekondigd waarbij de positie van schuldeisers bij een turboliquidatie wordt verbeterd (Kamerbrief over voorgenomen wetswijziging Turboliquidatie van rechtspersonen).
De wettelijke mogelijkheid van turboliquidatie is ingevoerd om misbruik van lege rechtspersonen te voorkomen en het handelsregister te kunnen schonen van inactieve rechtspersonen. Het moment van ontbinding valt samen met het moment waarop de rechtspersoon ophoudt te bestaan.
Misbruik kan mogelijk aan de orde zijn in situaties waarin een boedel met schulden wordt achtergelaten. Voor schuldeisers rijst dan de vraag of er (toch) nog baten waren en of alsnog verhaal mogelijk is. Kan een schuldeiser aantonen dat hij is benadeeld, dan kan die schuldeiser de rechtbank verzoeken om de ontbinding te heropenen en zo nodig een vereffenaar te benoemen. Een andere mogelijkheid is dat de schuldeiser de bestuurder van de ontbonden rechtspersoon aanspreekt op grond van onrechtmatig handelen. Ook kan de schuldeiser het ontbindingsbesluit aanvechten.
Het lastige is echter dat een schuldeiser veelal pas achteraf verneemt dat een rechtspersoon niet langer bestaat en hij bovendien niet de beschikking heeft over relevante informatie. Dit wil de Minister veranderen, zodat de rechtsbescherming van schuldeisers in geval van turboliquidatie wordt verbeterd. De beoogde maatregelen zijn:
- Het bestuur van de vennootschap wordt verplicht tot het opstellen en deponeren van een slotbalans, die vergezeld gaat van een bestuursverklaring waarom baten ontbreken. Indien van toepassing worden deze stukken vergezeld van een slotuitdelingslijst. De slotbalans heeft betrekking op het boekjaar van de turboliquidatie en moet worden gedeponeerd bij het handelsregister.
- Het bestuur dient te zorgen voor een algemene bekendmaking van de ontbinding zonder vereffening. Hierbij wordt vermeld dat de slotbalans en de jaarrekening ter inzage liggen bij het handelsregister.
- Tot slot moeten vóór de doorhaling van de rechtspersoon in het handelsregister de jaarrekeningen over alle eerdere boekjaren openbaar gemaakt zijn (tenzij daarvoor een ontheffing op basis van artikel 2:394 lid 5 BW geldt).
Hiermee wil de Minister ervoor zorgen dat schuldeisers vooraf kennis kunnen nemen van een op handen zijnde turboliquidatie en de beschikking kunnen krijgen over meer informatie. Vervolgens blijft het aan schuldeisers zelf om af te wegen of zij bijvoorbeeld om een heropening willen verzoeken of wellicht een civiele procedure willen initiëren.